Ο Γιώργος Κοντέλλης και μαθητές του 3ου Γενικού Λυκείου Μυτιλήνης που θα εκπροσωπήσουν την Ελλάδα στον Πρώτο Μαθητικό Διαγωνισμό, τον οποίο διοργανώνει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος


«Διαστημική» εμπειρία θα αποκτήσουν 10 μαθητές απ? το 3ο Γενικό Λύκειο Μυτιλήνης, που μαζί με τον καθηγητή τους θα φτιάξουν ένα μοντέλο δορυφόρου μεγέθους μεταλλικής συσκευασίας αναψυκτικού, τον οποίο και θα εκτοξεύσουν απ? τη μακρινή Νορβηγία στα τέλη του ερχόμενου Αυγούστου.
Η ομάδα απ? τη Μυτιλήνη επιλέχθηκε μεταξύ επτά ελληνικών σχολείων που είχαν δηλώσει συμμετοχή και μαζί με 11 ακόμη ομάδες από ισάριθμες χώρες της Ευρώπης, θα είναι οι πρώτες στην ιστορία της Γηραιάς Ηπείρου των οποίων τα μέλη θα έχουν την ευκαιρία, πριν καν ολοκληρώσουν τη βασική εκπαίδευση, να στείλουν τις δημιουργίες τους-μοντέλα δορυφόρους ένα χιλιόμετρο πάνω απ? τη γη!


Όλα ξεκίνησαν πριν λίγες μέρες, στις 18 του περασμένου Ιανουαρίου, όταν ο διευθυντής του Σχολείου, Σταύρος Ανδρεαδέλλης, μεταξύ των άλλων ανακοινώσεων του υπουργείου Παιδείας διάβασε και αυτή για τη διεξαγωγή του πρώτου Ευρωπαϊκού Διαγωνισμού CanSat, που διοργανώνεται από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (European Space Agency - ESA) της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Συνέχεια του «Γαλιλαίου»
Η ESA, κάτι σαν τη NASA της Ευρώπης, και συγκεκριμένα η υπηρεσία της ESA Education Office, ήταν εκείνη που με το διαγωνισμό της για μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ηλικίας άνω των 16 ετών, ένωσε ξανά σε ένα νέο σκοπό τους μαθητές, που ήδη είχαν δουλέψει και συνέχιζαν να δουλεύουν στο παιχνίδι φυσικής «Γαλιλαίος». Το παιχνίδι αυτό, θυμίζουμε, ήταν το δημιούργημα του καθηγητή Φυσικής Γιώργου Κοντέλλη, με το οποίο κι έτυχε μιας τεράστιας σημασίας διάκρισης, αυτή του Πρωτοπόρου Δασκάλου, σε ομότιτλο διαγωνισμό της Microsoft.
Οι μαθητές, οκτώ απ? τη Β΄ τάξη και δύο απ? την Α΄, που συγκρότησαν βάσει των όρων του Διαγωνισμού τη 10μελή ομάδα, από κοινού με τον κ. Κοντέλλη πρόλαβαν την προθεσμία, δήλωσαν συμμετοχή και τελικά το 3ο Λύκειο Μυτιλήνης είναι πλέον ένα από τα 12 σχολεία της Ευρώπης που επελέγησαν και θα μετάσχουν στον τελικό του Πρώτου Ευρωπαϊκού Διαγωνισμού CanSat.
Τα 12 ευρωπαϊκά σχολεία διακρίθηκαν ανάμεσα στα σχολεία που εκδήλωσαν ενδιαφέρον από τις 18 χώρες μέλη της ESA (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα απ? το 1985) και τις τέσσερις συνεργαζόμενες με αυτήν χώρες, με σκοπό να φτιάξουν το δικό τους μικρό μοντέλο-δορυφόρο, το οποίο όπως προβλέπει ο Διαγωνισμός θα έχουν την ευκαιρία να εκτοξεύσουν με πύραυλο από τη Νορβηγία.
Οι 10 μαθητές που μετέχουν στη «διαστημική» ομάδα που ήδη ξεκίνησε δουλειά κάθε Τρίτη μεσημέρι και κάθε Σαββατοκύριακο, είναι οι Νικόλαος Αβαγιανός, Γαβριήλ - Ιωάννης Αϊβαλιωτέλλης, Πρόδρομος Γαβριηλίδης, Λεωνίδας Ζήσης, Χαρίλαος Ιατρέλλης, Νικόλαος Καζαντζής, Κλεάνθης Κρυσταλλίδης και Νικόλαος Βογιατζής, απ? τη Β΄ τάξη και οι Γιάννης Μοριανός και Γρηγόρης Μελέτογλου απ? την Α΄ τάξη.
«Υπήρξε ενδιαφέρον», μας είπε ο καθηγητής Φυσικής Γιώργος Κοντέλλης, «από πάρα πολλούς μαθητές, που για διαφορετικούς λόγους, κυρίως λόγω των πανελλαδικών εξετάσεων, ή γιατί ήταν κάτω των 16 ετών, δεν μπορούν να συμμετάσχουν. Μας εμψυχώνουν όμως και πολλά παιδιά δουλεύουν μαζί μας εξαντλητικά και σε βάρος του προσωπικού τους χρόνου, ώστε μέσα στον ελάχιστο χρόνο που έχουμε να καταφέρουμε να παρουσιάσουμε ένα πλήρες σχέδιο αντάξιο της σοβαρότητας της ESA.»
 

350 ml για όργανα μετρήσεων
Δορυφόρος σε συσκευασία? αναψυκτικού


Ο Διαγωνισμός οργανώνεται απ? την ESA σε συνεργασία με το Νορβηγικό Κέντρο για τη Διαστημική Εκπαίδευση (NAROM) και θα πραγματοποιηθεί από τις 15 έως τις 19 Αυγούστου 2010.
Οι 12 ομάδες που επελέγησαν θα χρηματοδοτηθούν με το ποσό περίπου των 1.000 ευρώ η κάθε μία, έτσι ώστε έως τα μέσα Ιουνίου να έχουν κατασκευάσει ένα μοντέλο δορυφόρου, όγκου περίπου 350 ml, όσο κι ένα αλουμινένιο κουτί αναψυκτικού, στον οποίο και θα τοποθετήσουν όργανα μέτρησης της θερμοκρασίας και της ατμοσφαιρικής πίεσης.
Λεπτομέρειες για την κατασκευή του μοντέλου θα δοθούν στους υπεύθυνους καθηγητές, εν προκειμένω για την ελληνική ομάδα στον κ. Κοντέλλη, το διάστημα από 12 έως 13 Φεβρουαρίου, στο Διαστημικό Κέντρο της Ολλανδίας. Ήδη, όμως, είναι γνωστό στους μαθητές πως πολλά απ? τα όργανα και τα άλλα τμήματα του μοντέλου τους θα είναι πρωτογενούς κατασκευής απ? τους ίδιους.
Οι μαθητές της Μυτιλήνης, για να κάνουν τη διαφορά που θα προκρίνει τη δική τους κατασκευή συγκριτικά με τους υπόλοιπους 11 ως καλύτερη, έχουν καταθέσει διάφορες σκέψεις. Για παράδειγμα, υπάρχουν προτάσεις για εξειδικευμένα λογισμικά που θα επεξεργαστούν τα μετεωρολογικά δεδομένα, ή πρόσθετους αισθητήρες που θα αναζητήσουν ίχνη για το εάν στις συγκεκριμένες συνθήκες υπάρχει δυνατότητα υποστήριξης της ζωής (αέρας, νερό). Επίσης υπάρχει και σκέψη για την τοποθέτηση μικροσκοπικού βραχίονα ρομποτικής που θα συλλέγει επιπλέον στοιχεία.

Το κάτι παραπάνω?
Όπως εξήγησε ο κ. Κοντέλλης, με τα δεδομένα που δίνονται και τις ικανότητες της ομάδας, όσα απρόβλεπτα κι αν μπορεί να κρύβει μια εκτόξευση στο διάστημα, είναι περίπου σίγουρο πως το μοντέλο τους που θα εκτοξευθεί με ρουκέτα θα φτάσει στον προορισμό του, ένα χιλιόμετρο πάνω απ? την επιφάνεια της γης, και θα κάνει τις μετρήσεις που προβλέπονται στην κύρια αποστολή, δηλαδή θερμοκρασία και πίεση.
«Εκείνο που αποτελεί πρόκληση για μας και θα φανεί και το πώς είμαστε ικανοί να δουλέψουμε, είναι να αξιοποιήσουμε τα δεδομένα για να κάνουμε το κάτι παραπάνω, το καινοτόμο και διαφορετικό πείραμα που θα μας διακρίνει», ανέφερε ο κ. Κοντέλλης.
Ο ίδιος εκτιμά ότι η ομάδα επιλέγηκε απ? τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος, γιατί στην αίτησή της για εκδήλωση ενδιαφέροντος επέλεξε ως δευτερεύουσα αποστολή «την εξέταση πλανήτη, δορυφόρου ή μετεωρίτη με σκοπό να διαπιστώσουμε αν έχει τα αναγκαία στοιχεία για να στηρίξει τη ζωή ή αν έχει τα κατάλληλα στοιχεία για να δημιουργήσει ένα ελεγχόμενο περιβάλλον όπως ένα εργαστήριο ή ένα σταθμό. Επίσης θα ψάξουμε για ίχνη ζωής παρόμοια με τις μορφές ζωής που έχουμε στη Γη. Προφανώς θεωρήθηκε από την ESA ιδιαίτερα σημαντική ώστε να μας προκρίνει στην τελική φάση.».

Σχολείο για το μέλλον
Κάθε μήνα η ομάδα θα στέλνει αναφορές για την εξέλιξη του προγράμματος και τον Αύγουστο το πρόγραμμα θα φιλοξενήσει τον υπεύθυνο καθηγητή και τέσσερις μαθητές στη Νορβηγία για την εκτόξευση του μοντέλου δορυφόρου.
Όπως σημειώνεται στα κείμενα του Διαγωνισμού, αποδεικνύοντας την αξία που έχει η συμμετοχή ενός σχολείου σ? αυτόν, «ο ευρωπαϊκός ανταγωνισμός CanSat είναι μέρος της πρωτοβουλίας της ESA να εμπνευστούν οι νέοι για να ακολουθήσουν μια σταδιοδρομία στην επιστήμη ή την εφαρμοσμένη μηχανική, με σκοπό την εξασφάλιση της διαθεσιμότητας ενός ιδιαίτερα καταρτισμένου δυναμικού στη διαστημική βιομηχανία του μέλλοντος. Ο ανταγωνισμός θα προσφέρει μια μοναδική εμπειρία με τη διευκόλυνση του διαλόγου και της αλληλεπίδρασης μεταξύ των σπουδαστών, καθώς επίσης και την ενθάρρυνση ενός στοιχείου του ανταγωνισμού μεταξύ των ομάδων από πολλές διαφορετικές χώρες. Θα παράσχει επίσης στους σπουδαστές ένα ευρύ φάσμα οφελών. Θα είναι σε θέση να συμμετέχουν σε όλες τις φάσεις ενός πραγματικού διαστημικού προγράμματος, συμπεριλαμβανομένου του σχεδίου CanSat, της ολοκλήρωσης, της δοκιμής, της έναρξης, της ανάλυσης στοιχείων και της παρουσίασης των αποτελεσμάτων. Άλλα πρακτικά οφέλη θα περιλάβουν τη γνώση συγκόλλησης, προγραμματίζοντας, τεχνικό σχέδιο, ομαδική εργασία και παρουσίαση.».

Ζητούνται χορηγοί
Μαζί με τη χαρά που έχει προκαλέσει η πρόκριση στο Διαγωνισμό, το Σχολείο αντιμετωπίζει και τη σκληρή πραγματικότητα, που έγκειται στην εξεύρεση χορηγών που θα συμβάλουν στην υλοποίηση του προγράμματος. Η ESA αναλαμβάνει να καλύψει τα έξοδα για το εισαγωγικό εργαστήριο για τους δασκάλους, που θα διοργανωθεί στις 12 έως τις 13 Φεβρουαρίου στην Ολλανδία, όπως και τη διαμονή μόνο τεσσάρων μαθητών απ? τους 10 και του επιβλέποντος καθηγητή, στις 15 - 19 Αυγούστου 2010, στη Νορβηγία, απ? που θα γίνει η εκτόξευση. Δυστυχώς δεν καλύπτει τα έξοδα ταξιδιού στη Νορβηγία ή και το σύνολο της φιλοξενίας για όλη την ομάδα.
Το Σχολείο, σε μια προσπάθεια να μην επιβαρυνθούν οι συμμετέχοντες μαθητές, θα αναζητήσει ενίσχυση απ? το υπουργείο Παιδείας ή άλλους κρατικούς φορείς και σε επόμενη φάση θα αναζητήσει ιδιωτικές χορηγίες, ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί στο υψηλό κόστος της μετακίνησης.