Hans Christian Andersen,

The swineherd

Χανς Κρίστιαν Άντερσεν,

Ο χοιροβοσκός

ONCE upon a time lived a poor prince; his kingdom was very small, but it was large enough to enable him to marry, and marry he would. It was rather bold of him that he went and asked the emperor?s daughter: ?Will you marry me?? but he ventured to do so, for his name was known far and wide, and there were hundreds of princesses who would have gladly accepted him, but would she do so? Now we shall see.

On the grave of the prince?s father grew a rose-tree, the most beautiful of its kind. It bloomed only once in five years, and then it had only one single rose upon it, but what a rose! It had such a sweet scent that one instantly forgot all sorrow and grief when one smelt it. He had also a nightingale, which could sing as if every sweet melody was in its throat. This rose and the nightingale he wished to give to the princess; and therefore both were put into big silver cases and sent to her.

The emperor ordered them to be carried into the great hall where the princess was just playing ?Visitors are coming? with her ladies-in-waiting; when she saw the large cases with the presents therein, she clapped her hands for joy.

?I wish it were a little pussy cat,? she said. But then the rose-tree with the beautiful rose was unpacked.

?Oh, how nicely it is made,? exclaimed the ladies.

?It is more than nice,? said the emperor, ?it is charming.?

The princess touched it and nearly began to cry.

?For shame, pa,? she said, ?it is not artificial, it is natural!?

?For shame, it is natural? repeated all her ladies.

?Let us first see what the other case contains before we are angry,? said the emperor; then the nightingale was taken out, and it sang so beautifully that no one could possibly say anything unkind about it.

?Superbe, charmant,? said the ladies of the court, for they all prattled French, one worse than the other.

?How much the bird reminds me of the musical box of the late lamented empress,? said an old courtier, ?it has exactly the same tone, the same execution.?

?You are right,? said the emperor, and began to cry like a little child.

?I hope it is not natural,? said the princess.

?Yes, certainly it is natural,? replied those who had brought the presents.

?Then let it fly,? said the princess, and refused to see the prince.

But the prince was not discouraged. He painted his face, put on common clothes, pulled his cap over his forehead, and came back.

?Good day, emperor,? he said, ?could you not give me some employment at the court??

?There are so many,? replied the emperor, ?who apply for places, that for the present I have no vacancy, but I will remember you. But wait a moment; it just comes into my mind, I require somebody to look after my pigs, for I have a great many.?

Thus the prince was appointed imperial swineherd, and as such he lived in a wretchedly small room near the pigsty; there he worked all day long, and when it was night he had made a pretty little pot. There were little bells round the rim, and when the water began to boil in it, the bells began to play the old tune:

?A jolly old sow once lived in a sty,
Three little piggies had she,? &c.

But what was more wonderful was that, when one put a finger into the steam rising from the pot, one could at once smell what meals they were preparing on every fire in the whole town. That was indeed much more remarkable than the rose. When the princess with her ladies passed by and heard the tune, she stopped and looked quite pleased, for she also could play it?in fact, it was the only tune she could play, and she played it with one finger.

?That is the tune I know,? she exclaimed. ?He must be a well-educated swineherd. Go and ask him how much the instrument is.?

One of the ladies had to go and ask; but she put on pattens.

?What will you take for your pot?? asked the lady.

?I will have ten kisses from the princess,? said the swineherd.

?God forbid,? said the lady.

?Well, I cannot sell it for less,? replied the swineherd.

?What did he say?? said the princess.

?I really cannot tell you,? replied the lady.

?You can whisper it into my ear.?

?It is very naughty,? said the princess, and walked off.

But when she had gone a little distance, the bells rang again so sweetly:

?A jolly old sow once lived in a sty,
Three little piggies had she,? &c.

?Ask him,? said the princess, ?if he will be satisfied with ten kisses from one of my ladies.?

?No, thank you,? said the swineherd: ?ten kisses from the princess, or I keep my pot.?

?That is tiresome,? said the princess. ?But you must stand before me, so that nobody can see it.?

The ladies placed themselves in front of her and spread out their dresses, and she gave the swineherd ten kisses and received the pot.

That was a pleasure! Day and night the water in the pot was boiling; there was not a single fire in the whole town of which they did not know what was preparing on it, the chamberlain?s as well as the shoemaker?s. The ladies danced and clapped their hands for joy.

?We know who will eat soup and pancakes; we know who will eat porridge and cutlets; oh, how interesting!?

?Very interesting, indeed,? said the mistress of the household. ?But you must not betray me, for I am the emperor?s daughter.?

?Of course not,? they all said.

The swineherd?that is to say, the prince?but they did not know otherwise than that he was a real swineherd?did not waste a single day without doing something; he made a rattle, which, when turned quickly round, played all the waltzes, galops, and polkas known since the creation of the world.

?But that is superbe,? said the princess passing by. ?I have never heard a more beautiful composition. Go down and ask him what the instrument costs; but I shall not kiss him again.?

?He will have a hundred kisses from the princess,? said the lady, who had gone down to ask him.

?I believe he is mad,? said the princess, and walked off, but soon she stopped. ?One must encourage art,? she said. ?I am the emperor?s daughter! Tell him I will give him ten kisses, as I did the other day; the remainder one of my ladies can give him.?

?But we do not like to kiss him? said the ladies.

?That is nonsense,? said the princess; ?if I can kiss him, you can also do it. Remember that I give you food and employment.? And the lady had to go down once more.

?A hundred kisses from the princess,? said the swineherd, ?or everybody keeps his own.?

?Place yourselves before me,? said the princess then. They did as they were bidden, and the princess kissed him.

?I wonder what that crowd near the pigsty means!? said the emperor, who had just come out on his balcony. He rubbed his eyes and put his spectacles on.

?The ladies of the court are up to some mischief, I think. I shall have to go down and see.? He pulled up his shoes, for they were down at the heels, and he was very quick about it. When he had come down into the courtyard he walked quite softly, and the ladies were so busily engaged in counting the kisses, that all should be fair, that they did not notice the emperor. He raised himself on tiptoe.

?What does this mean?? he said, when he saw that his daughter was kissing the swineherd, and then hit their heads with his shoe just as the swineherd received the sixty-eighth kiss.

?Go out of my sight,? said the emperor, for he was very angry; and both the princess and the swineherd were banished from the empire. There she stood and cried, the swineherd scolded her, and the rain came down in torrents.

?Alas, unfortunate creature that I am!? said the princess, ?I wish I had accepted the prince. Oh, how wretched I am!?

The swineherd went behind a tree, wiped his face, threw off his poor attire and stepped forth in his princely garments; he looked so beautiful that the princess could not help bowing to him.

?I have now learnt to despise you,? he said. ?You refused an honest prince; you did not appreciate the rose and the nightingale; but you did not mind kissing a swineherd for his toys; you have no one but yourself to blame!?

And then he returned into his kingdom and left her behind. She could now sing at her leisure:

?A jolly old sow once lived in a sty,
Three little piggies has she,? &c.

Ήταν μια φορά κι έναν καιρό ένας πρίγκιπας φτωχός, που είχε ένα βασίλειο πολύ μικρό, αλλά ήταν αρκετά μεγάλο για να του επιτρέψει να παντρευτεί· κι αυτό ήθελε κατά βάθος, να παντρευτεί. Ήταν αρκετά τολμηρό από αυτόν να πάει και να ρωτήσει την κόρη του αυτοκράτορα: «Θα με παντρευτείς», αλλά τόλμησε να το πράξει γιατί το όνομά του ήταν γνωστό και η φήμη του πολύ μεγάλη, και υπήρχαν εκατοντάδες πριγκίπισσες που θα δέχονταν ευχαρίστως την πρότασή του.Αλλά θα έκανε το ίδιο και η κόρη του αυτοκράτορα; Καλύτερα να μάθουμε.

Στον τάφο του πατέρα του πρίγκιπα φύτρωνε μια τριανταφυλλιά, η πιο όμορφη του είδους της. Φύτρωνε μόνο κάθε πέντε χρόνια και είχε μόνο ένα άνθος πάνω της, αλλά τι άνθος! Μύριζε τόσο γλυκά που σ? έκανε να ξεχνάς με το εξαιρετικό του άρωμα όλους τους κόπους και τα προβλήματα του κόσμου! Μόνο με μια μυρωδιά! Ο πρίγκιπας είχε κι ένα αηδόνι, το οποίο μπορούσε να κελαηδεί σαν να έκλεινε στο μικρό του λαιμό τις πιο όμορφες μελωδίες. Αυτό το τριαντάφυλλο και αυτό το αηδόνι θα πρόσφερε σαν δώρο στην πριγκίπισσα. Γι? αυτό τα έβαλε σε πολύτιμες θήκες και της τα έστειλε.

Ο αυτοκράτορας διέταξε να μεταφερθούν μέσα στο μεγαλοπρεπές σαλόνι όπου η πριγκίπισσα έπαιζε με τις κυρίες επί των τιμών το παιχνίδι «επισκέπτες έρχονται». Όταν είδε τις θήκες με τα δώρα, χτύπησε τα χέρια της από την χαρά.

«Εύχομαι να ήταν ένα μικρό γατάκι!»είπε. Αλλά όταν η τριανταφυλλιά με το υπέροχο και μοναδικό τριαντάφυλλο βγήκε από την θήκη:

«Ω! Τι καλοφτιαγμένο!» είπαν οι κυρίες επί των τιμών.

«Είναι κάτι παραπάνω από καλό!» είπε ο αυτοκράτορας «είναι γοητευτικό».

Η πριγκίπισσα το άγγιξε και λίγο έλειψε να βάλει τα κλάματα.

«Τι φρίκη, πατέρα!» είπε. «Δεν είναι ψεύτικο! Είναι αληθινό!»

«Τι φρίκη! Είναι αληθινό!» είπαν και οι κυρίες επί των τιμών.

«Πριν θυμώσουμε, ας δούμε τι υπάρχει και στην άλλη θήκη», είπε με την σειρά του ο αυτοκράτορας και τότε το αηδόνι βγήκε κι αυτό και τραγούδησε τόσο όμορφα που κανείς δεν μπορούσε να βρει κάποιο ελάττωμα.

«Υπέροχο!», έλεγαν όλες οι κυρίες στα γαλλικά, η μια με χειρότερη προφορά από την άλλη.

«Αυτό το αηδόνι μου θυμίζει το μουσικό κουτί της συγχωρεμένης της αυτοκράτειρας», είπε ένας γέρος αυλικός, «έχει ακριβώς τον ίδιο τόνο, την ίδια εκτέλεση!»

«Έχεις δίκιο», είπε ο αυτοκράτορας, κλαίγοντας σαν μικρό παιδί.

«Ελπίζω να μην είναι αληθινό»,είπε η πριγκίπισσα.

«Μα φυσικά είναι αληθινό πουλί!», είπαν εκείνοι που έφεραν τα δώρα.

«Τότε, αφήστε το να πετάξει!», είπε η πριγκίπισσα και αρνήθηκε να δει τον πρίγκιπα.

Αλλά εκείνος δεν έχασε το θάρρος του. Χρωμάτισε το πρόσωπό του, φόρεσε κοινά ρούχα, έβαλε έναν σκούφο χαμηλά στο μέτωπο και γύρισε πάλι πίσω στον πύργο του αυτοκράτορα.

«Καλημέρα, μεγαλειότατε», είπε. «Θα μπορέσετε να μου δώσετε κάποια δουλειά μέσα στην αυλή του βασιλείου;»

«Υπάρχουν τόσοι πολλοί», αποκρίθηκε ο αυτοκράτορας, «που ζητούν δουλειά, που προς το παρόν δεν έχω καμία κενή θέση, αλλά θα σε θυμάμαι. Αλλά περίμενε μια στιγμή. Μόλις μου ήρθε στο μυαλό ότι χρειάζομαι κάποιον να φροντίζει τα γουρούνια μου, γιατί έχω πάρα πολλά».

Έτσι, ο πρίγκιπας ορίστηκε αυτοκρατορικός χοιροβοσκός, και έζησε σε ένα αξιοθρήνητο μικρό δωμάτιο κοντά στο χοιροστάσιο. Εκεί εργάστηκε όλη την ημέρα, και όταν ήταν νύχτα είχε φτιάξει ένα μικρό τσουκάλι. Στερέωσε κουδουνάκια γύρω από το χείλος του, και όταν το νερό άρχισε να βράζει σε αυτό, οι καμπάνες άρχισαν να παίζουν τον παλιό ρυθμό τους:

«Μια χαρούμενη γερογουρούνα ζούσε κάποτε σ? ένα χοιροστάσιο και είχε τρία γουρουνάκια».

Αλλά το πιο θαυμαστό ήταν ότι, όταν κάποιος έθετε το δάχτυλό του στον ατμό που έβγαινε από το τσουκάλι, μπορούσε να καταλάβει από τη μυρωδιά τι γεύματα ετοιμάζονταν σε κάθε φωτιά σ? ολόκληρη την πόλη. Αυτό ήταν πράγματι πολύ πιο αξιοσημείωτο από το τριαντάφυλλο. Όταν η πριγκίπισσα με τις κυρίες της έκανε περίπατο και άκουσε την μελωδία του τσουκαλιού, σταμάτησε ν?ακούσει καλύτερα, και έμοιαζε να το διασκεδάζει γιατί θα μπορούσε να το παίξει κι εκείνη - στην πραγματικότητα, ήταν η μοναδική μελωδία που μπορούσε να παίζει, και μάλιστα μόνο με ένα δάκτυλο.

«Αυτό είναι ένα κομμάτι που ξέρω να παίζω κι εγώ!» είπε. «Πρέπει να το παίζει κάποιος πολύ καλά εκπαιδευμένος χοιροβοσκός. Με πολύ ταλέντο! Πηγαίνετε να ρωτήσετε πόσα θέλει γι? αυτό το όργανο»

Κι έτσι μια από τις κυρίες έπρεπε να πάει να τον ρωτήσει, αλλά πρώτα έπρεπε να φορέσει ένα ζευγάρι ξυλοπάπουτσα.

«Πόσα θέλεις γι? αυτό το τσουκάλι;», τον ρώτησε η μικρή κυρία.

«Θέλω δέκα φιλιά από την πριγκίπισσα», απάντησε ο χοιροβοσκός.

«Θεός φυλάξει», είπε η κυρία.

«Λοιπόν, δεν μπορώ να το πουλήσω πιο φθηνά», απάντησε ο χοιροβοσκός

«Λοιπόν, τι σου είπε;» ρώτησε η πριγκίπισσα.

«Δεν μπορώ να το πω!», είπε η κυρία, «είναι στ? αλήθεια τρομερό!»

«Τότε πες το μου σιγά σιγά στ? αυτί»

Κι έτσι η μικρή κυρία της ψιθύρισε την απάντηση.

«Είναι πολύ άσεμνο», είπε η πριγκίπισσα, και έφυγε.

Αλλά όταν βρέθηκε σε μια μικρή απόσταση, οι καμπάνες χτύπησαν και πάλι τόσο γλυκά:

«Μια χαρούμενη γερογουρούνα ζούσε κάποτε σ? ένα χοιροστάσιο και είχε τρία γουρουνάκια».

«Ρώτησε τον», είπε η πριγκίπισσα «αν θα δεχτεί δέκα φιλιά από τις κυρίες επί των τιμών».

«Όχι, ευχαριστώ», απάντησε ο χοιροβοσκός «δέκα φιλιά από την πριγκίπισσα, ή κρατώ το τσουκάλι μου».

«Αυτό είναι κουραστικό», είπε η πριγκίπισσα. «Αλλά θα πρέπει να σταθεί μπροστά μου, ώστε κανείς να μην μπορεί να βλέπει».

Τότε, οι κυρίες μαζεύτηκαν και άπλωσαν τα φορέματά τους κι εκείνη έδωσε δέκα φιλιά στο χοιροβοσκό και πήρε το τσουκάλι.

Α, τι διασκέδαση! Τι χαρά! Όλη νύχτα κι όλη μέρα το τσουκάλι έβραζε, δεν υπήρχε ούτε μια εστία σ? όλη την πόλη που να μην ήξεραν τι μαγείρευαν σ? αυτή!

Οι κυρίες επί των τιμών από τη χαρά τους χόρευαν και χτυπούσαν τα χεριά.

«Ξέρουμε ποιος θα φάει σούπα και κρέπες. Ξέρουμε ποιος θα φάει χυλό και παϊδάκια. Ω, τι ενδιαφέρον!»

«Πολύ ενδιαφέρον, πράγματι», δήλωσε η κυρία του σπιτιού. Αλλά δεν πρέπει να με προδώσεις, γιατί είμαι η κόρη του αυτοκράτορα».

«Φυσικά», είπαν όλοι.

Ο χοιροβοσκός - δηλαδή, ο πρίγκιπας που όλοι πίστευαν ότι ήταν χοιροβοσκός - δεν έχασε μία μέρα χωρίς να κάνει κάτι. Έκανε μια κουδουνίστρα, η οποία, όταν γύριζε γρήγορα γύρω, έπαιζε όλα τα βαλς και τις πόλκες, χορούς γνωστούς από τη δημιουργία του κόσμου.

«Αλλά αυτό είναι τέλειο!», είπε η πριγκίπισσα που περνούσε από κει κοντά. «Δεν έχω ακούσει ποτέ πιο όμορφη σύνθεση. Πήγαινε κάτω και ρώτησέ τον ποιο είναι το κόστος του οργάνου, αλλά δεν πρόκειται να τον ξαναφιλήσω».

«Θέλει εκατό φιλιά από την πριγκίπισσα», δήλωσε η κυρία, που είχε πάει κάτω για να τον ρωτήσει.

«Πιστεύω ότι είναι τρελός», είπε η πριγκίπισσα και έφυγε, αλλά σύντομα σταμάτησε. "Κάποιος πρέπει να ενθαρρύνει την τέχνη», είπε. «Είμαι η κόρη του αυτοκράτορα! Πες του θα του δώσω δέκα φιλιά, όπως έκανα τις προάλλες. Τα υπόλοιπα θα του τα δώσουν οι κυρίες μου»

«Εμείς όμως δεν συμφωνούμε!» είπαν οι κυρίες.

«Βλακείες!» είπε η πριγκίπισσα «Αφού τον φιλώ εγώ, μπορείτε να τον φιλήσετε κι εσείς. Μην ξεχνάτε ότι σας δίνω φαγητό και μισθό!» Κι έτσι μια κυρία ξαναπήγε στον χοιροβοσκό.

«Εκατό φιλιά απ? την πριγκίπισσα.» επέμεινε εκείνος, «διαφορετικά ο καθένας θα κρατήσει ό,τι είναι δικό του».

«Καθίστε γύρω μου», είπε η πριγκίπισσα. Τότε όλες οι κυρίες την περιτριγύρισαν κι ο χοιροβοσκός άρχισε να τη φιλά.

«Τι είναι εκείνη η συγκέντρωση στο χοιροστάσιο;», αναρωτήθηκε ο αυτοκράτορας που είχε βγει στο μπαλκόνι. Έτριψε τα μάτια του κι έβαλε τα γυαλιά του.

«Μα είναι οι κυρίες της αυλής! Καλύτερα να πάω να δω».

Φόρεσε, κάτι παλιά παπούτσια που τώρα είχαν πατηθεί οι φτέρνες τους. Τι γρήγορα που περπατούσε μ? αυτά στα πόδια ο αυτοκράτορας! Όταν βρέθηκε στην αυλή πλησίασε σιγά και οι κυρίες ήταν τόσο απασχολημένες με το μέτρημα των φιλιών, που δεν παρατήρησαν τον αυτοκράτορα.

Σηκώθηκε στις μύτες των ποδιών και?

«Τι σημαίνει αυτό;», είπε μόλις είδε την κόρη του να φιλιέται με τον χοιροβοσκό και τότε χτύπησε τα κεφάλια τους με το παπούτσι του, τη στιγμή που ο χοιροβοσκός δεχόταν το εξηκοστό όγδοο φιλί.

«Έξω από το βασίλειο μου!» φώναξε ο αυτοκράτορας θυμωμένος.

Κι έτσι τόσο η πριγκίπισσα όσο και ο χοιροβοσκός εξορίστηκαν.

Εκεί στάθηκε και έκλαψε η πριγκίπισσα, ο χοιροβοσκός τη μάλωσε και άρχισε να βρέχει καταρρακτωδώς.

«Ω, εγώ η καημένη!» έλεγε κλαίγοντας η πριγκίπισσα «Ας είχα παντρευτεί τον ωραίο πρίγκιπα! Α, πόσο δυστυχισμένη είμαι!»

Ο χοιροβοσκός πήγε πίσω από ένα δέντρο, σκούπισε το πρόσωπό του, έβγαλε την φτωχή ενδυμασία του και περπάτησε μπροστά με τα πριγκιπικά του ενδύματα. Έμοιαζε τόσο όμορφος που η πριγκίπισσα δεν μπορούσε παρά να υποκύψει σ' αυτόν.

«Έμαθα πια πώς να μη σε θέλω. Αρνήθηκες έναν ειλικρινή πρίγκιπα και δεν μπόρεσες να εκτιμήσεις τα καλύτερα δώρα: το αληθινό τριαντάφυλλο και το ζωντανό αηδονάκι, όμως δέχτηκες να φιλήσεις έναν χοιροβοσκό για τα παιχνίδια του. Δε φταίει κανένας άλλος παρά μόνο εσύ!»

Έτσι, ο πρίγκιπας επέστρεψε στο βασίλειό του και την άφησε πίσω του. Στην πριγκίπισσα δεν έμεινε τίποτα άλλο να κάνει από το να μείνει εκεί έξω και να τραγουδά:

«Μια χαρούμενη γερογουρούνα ζούσε κάποτε σ? ένα χοιροστάσιο και είχε τρία γουρουνάκια».